Ondernemersvereniging Wijnjewoude-Hemrik

 

Voorzitter:
H. de Jong
Binnenwei 87
8409 JK Hemrik
Penningmeester:
Dhr. J.T. Bouma
Weinterp 60
9241 HE Wijnjewoude
tel:0516-481280
lid:
J. vd Veen
Merkebuorren 60
9241 GH Wijnjewoude

 
Een terugblik op de middenstand logo_ondernemersver
Over hoe het vroeger ging is weinig bekend. Wel zijn er uit overlevering verhalen over hoe hun zaak begonnen is. Het gebeurde nogal eens dat een vrouw haar man verloor en zij alleen, zonder inkomen, met de kinderen verder moest. Dan werd haar soms de gelegenheid geboden om een winkeltje te beginnen.
Zo verging het ook Beppe Geertje Loopstra . Omstreeks 1918 kwam zij met haar vier kinderen alleen te staan. Een boer schonk haar toen f 100,00. Daarvan kon ze de eerste levensmiddelen aankopen om haar winkeltje te beginnen en zo in het onderhoud van haar gezin te voorzien. Wanneer er verdiensten waren kon ze terugbetalen. Later konden drie zonen elk een eigen winkeltje beginnen. Jan in manufacturen, Lolke met levensmiddelen in Duurswoude en Haaije eveneens met levensmiddelen in Wijnjeterp
Voor en ook nog na de tweede wereldoorlog was ons dorp vol met winkeltjes. De handel was geen vetpot. Het ging vaak gepaard met ruilhandel. Wanneer levensmiddelen werden verkocht, werden eieren of een ander product ingekocht. Zo kreeg de venter van de bakker de opdracht: als je bij A. brood verkoopt moet je een half pond koffie inkopen en als je bij B. iets verkoopt neem je thee mee. Zo niet, dan gingen deze transacties niet door.
De middenstanders uit 1938 organiseerden de eerste ANETO. De naam ANETO staat voor Algemeen Neringdoenden Tentoonstelling. Men noemde het een producten- en activiteiten show . Het was de bedoeling om zulks met enige regelmaat te organiseren , maar de tweede wereldoorlog verstoorde die opzet.
Toch waren er in die tijd ontzettend veel kruideniers (10), bakkers (7), slagers, kappers, manufacturenzaken met woninginrichting en galanterie winkels . Alle ambachten waren in het dorp van toen aanwezig: timmerlieden, schilders, smeden, fietsenmakers, een schoenmaker , een brandstofhandel en een sigarenmagazijn. De neringdoenden voorzagen hun inwoners van alles wat ze nodig hadden. De mensen hoefden de 3 dorpen nauwelijks uit (Hemrik,Wijnjeterp, Duurswoude ).
In 1960 steken de ondernemers de koppen bij elkaar om weer een tentoonstelling te houden. Men wilde de gemeenschap aantonen dat voor het doen van inkopen en het laten verrichten van diensten zoals smids-, schilder- en timmerwerk en de aanschaf van nieuwe electrische apparaten, auto’s en werktuigen, de plaatselijke ondernemers alles in huis hadden.
De Anetokrant omschreef de situatie zo: “De neringdoenden zijn zich er volkomen van bewust, dat er in de komende tien jaren zeer grote veranderingen in en bij de drie dorpen zullen voltrekken. De invloed van de uitvoering van de ruilverkaveling laat zeker niet het ambacht en de neringdoende ongemoeid. Laat ons samen tonen in staat te zijn onze dorpsgemeenschappen leefbaar te houden. De zuigkracht der grote centra’s is beangstigend. Er zijn al zoveel dorpen in Friesland waar het stil en doods is. Laten wij er samen voor zorgen dat dit later niet van onze dorpen moet worden gezegd”.
Achteraf bekeken was de uitgesproken zorg terecht . Alleen al aan de Merkebuorren zijn er voor 1978 vijftien bedrijfjes/winkeltjes verdwenen. Maar ook in de jaren daarna zijn nog veel winkels gesloten.

Met dank aan S. Loopstra en U. Bekkema
A.P.